Year of publication 2022

---

Place of publication Tashkent, Uzbekistan ;

---

Pages 52 p.

---

Author Abrorov, S.

---

Publisher FAO ;

---

Product type Book (stand-alone)

---

ISBN 978-92-5-136231-0

---

Synopsis (short abstract) Табиатда олма дарахтлари уруғлари орқали кўпаяди, аммо улар тижорий кўламда ёки хонадонда етиштирлганида одатда маълум бир нав селекция қилинган (танланган) пайвандтагга пайванд қилинади. Пайвандтаглардан фойдаланган ҳолда кўчат тайёрланишининг асосий сабаби шунда-ки, олма навлари уруғдан кўпайтирилганида “исми-жисмига мос” бўлмайди (яъни ўзгариб кетади) ва олдинлари олма кўчатларини вегетатив йўл билан тайёрлаш осон бўлмаган. Шу сабабли, мақбул сифат кўрсаткичларига эга мева соладиган уруғ-кўчат топилганида уни уруғларини экиш орқали ёки “пархиш” ёки қаламчалардан кўпайтириш усулларидан фойдаланган ҳолда кўпайтиришнинг имкони бўлмаган. Бугунги кунда, вегетатив кўпайтириш усуллари шу даражада ривожланди-ки, энди пайвандуст навларни қаламчалар ёрдамида ёки лабораторияда микро-кўпайтириш йўли билан кўпайтириш мумкин. Шунга қарамай, пайвандтаглар ҳозиргача ўз устунлигини сақлаб қолди, чунки бугунги кунда етиштириладиган пайвандуст навларнинг аксарияти ўзи илдизлатилиб экилганида боғда керакли тарзда ўсмайди. Қаламчалари илдизлатиб кўпайтирилган пайвандуст навлар кучли ўсади, ҳосилга кеч киради ва яхши пайвандтагга уланган пайвандустга қараганда ҳосилдорлиги паст саналади. Олма уруғ-пайвандтаглари етиштирувчилар томонидан кенг қўлланилган дастлабки пайвандтаглар ҳисобланади, бунга асосий сабаб сифатида олма уруғларини топиш осон бўлганини келтириш мумкин. Олма наваларини “пархиш” усули ёрдамида осонгина кўпайтириш мумкинлиги аниқланганидан кейингина, вегетатив ёки клонал кўпайтириш усулларига юқори қийматга эга бўлган олма навларини кўпайтиришнинг самарали йўллари сифатида қарала бошланди. Кўп ўтмай, клонал (вегетатив тарзда кўпайтирилган) пайвандтаглар уруғ-пайвандтагларга нисбатан катта устунликларга эга эканлиги ойдинлашди. Биринчидан, пайвандустнинг хусусиятларини маълум бир мақсаддан келиб чиққан ҳолда мослаштириш имконияти туғилди. Бу ўша давр учун муҳим янгилик бўлиб, ҳозир ҳам ўз аҳамиятини сақлаб қолган, айниқса, гап дарахтнинг ўсиш кучи, эрта ҳосилга кириши ва ҳосилдорлиги ҳақида кетганида. Иккинчидан, клонал пайвандтаглардан фойдаланиб ташкил қилинган боғлардаги дарахтларнинг ўсиши ва ҳосилдорлигида бир хиллик мавжуд бўлса, аксинча ҳар бири алоҳида ирсиятга эга бўлган уруғлардан кўпайтирилган уруғ-пайвандтагларда ўстирилган дарахтлар ўзгарувчан эди. Бугунги кунда, маълум бир даражада пакана бўлган пайвандтагларга уланган пайвандустлардан фойдаланган ҳолда интенсив олма боғларини ташкил қилиш тобора оммалашиб бормоқда. Бундай интенсив боғларни бошқариш осон бўлиб, етиштирувчиларга киритилган сармояни эрта қоплаш имконини беради.

---

Cite this content as:

Language Uzbek

---

Also available in:

No results found.

---