Thumbnail Image

Мевали ва ток кўчатларини кўпайтириш ҳамда пайвандлаш усуллари

Year of publication 2022

Place of publication Tashkent, Uzbekistan ;

Pages 52 p.

Author Abrorov, S.

Publisher FAO ;

Product type Book (stand-alone)

ISBN 978-92-5-136231-0

Synopsis (short abstract) Табиатда олма дарахтлари уруғлари орқали кўпаяди, аммо улар тижорий кўламда ёки хонадонда етиштирлганида одатда маълум бир нав селекция қилинган (танланган) пайвандтагга пайванд қилинади. Пайвандтаглардан фойдаланган ҳолда кўчат тайёрланишининг асосий сабаби шунда-ки, олма навлари уруғдан кўпайтирилганида “исми-жисмига мос” бўлмайди (яъни ўзгариб кетади) ва олдинлари олма кўчатларини вегетатив йўл билан тайёрлаш осон бўлмаган. Шу сабабли, мақбул сифат кўрсаткичларига эга мева соладиган уруғ-кўчат топилганида уни уруғларини экиш орқали ёки “пархиш” ёки қаламчалардан кўпайтириш усулларидан фойдаланган ҳолда кўпайтиришнинг имкони бўлмаган. Бугунги кунда, вегетатив кўпайтириш усуллари шу даражада ривожланди-ки, энди пайвандуст навларни қаламчалар ёрдамида ёки лабораторияда микро-кўпайтириш йўли билан кўпайтириш мумкин. Шунга қарамай, пайвандтаглар ҳозиргача ўз устунлигини сақлаб қолди, чунки бугунги кунда етиштириладиган пайвандуст навларнинг аксарияти ўзи илдизлатилиб экилганида боғда керакли тарзда ўсмайди. Қаламчалари илдизлатиб кўпайтирилган пайвандуст навлар кучли ўсади, ҳосилга кеч киради ва яхши пайвандтагга уланган пайвандустга қараганда ҳосилдорлиги паст саналади. Олма уруғ-пайвандтаглари етиштирувчилар томонидан кенг қўлланилган дастлабки пайвандтаглар ҳисобланади, бунга асосий сабаб сифатида олма уруғларини топиш осон бўлганини келтириш мумкин. Олма наваларини “пархиш” усули ёрдамида осонгина кўпайтириш мумкинлиги аниқланганидан кейингина, вегетатив ёки клонал кўпайтириш усулларига юқори қийматга эга бўлган олма навларини кўпайтиришнинг самарали йўллари сифатида қарала бошланди. Кўп ўтмай, клонал (вегетатив тарзда кўпайтирилган) пайвандтаглар уруғ-пайвандтагларга нисбатан катта устунликларга эга эканлиги ойдинлашди. Биринчидан, пайвандустнинг хусусиятларини маълум бир мақсаддан келиб чиққан ҳолда мослаштириш имконияти туғилди. Бу ўша давр учун муҳим янгилик бўлиб, ҳозир ҳам ўз аҳамиятини сақлаб қолган, айниқса, гап дарахтнинг ўсиш кучи, эрта ҳосилга кириши ва ҳосилдорлиги ҳақида кетганида. Иккинчидан, клонал пайвандтаглардан фойдаланиб ташкил қилинган боғлардаги дарахтларнинг ўсиши ва ҳосилдорлигида бир хиллик мавжуд бўлса, аксинча ҳар бири алоҳида ирсиятга эга бўлган уруғлардан кўпайтирилган уруғ-пайвандтагларда ўстирилган дарахтлар ўзгарувчан эди. Бугунги кунда, маълум бир даражада пакана бўлган пайвандтагларга уланган пайвандустлардан фойдаланган ҳолда интенсив олма боғларини ташкил қилиш тобора оммалашиб бормоқда. Бундай интенсив боғларни бошқариш осон бўлиб, етиштирувчиларга киритилган сармояни эрта қоплаш имконини беради.

Cite this content as:

FAO. 2022. Мевали ва ток кўчатларини кўпайтириш ҳамда пайвандлаш усуллари. Tashkent.

Language Uzbek

Also available in:
No results found.

Related items

Showing items related by metadata.

  • No Thumbnail Available
    Document
    Forest tree breeding 1970
    Also available in:
    An international review of forestry and forest products
  • Thumbnail Image
    Brochure, flyer, fact-sheet
    Establishment of forest nurseries by smallholders in the cold winter deserts of Uzbekistan 2023
    Also available in:
    No results found.
    Nursery is an area where plants are raised for eventual planting out. It consists of paths, nursery beds, irrigation channels etc. In nature, tree seeds falling in the ground germinate as seedling under existing soil and climatic conditions. Often the growing conditions are harsh in the cold winter deserts and soils are degraded. The growing seedlings commonly have to compete with other desert plant species. These adverse conditions result in poor survival of the seedlings and sparse tree population in the deserts. Hence, natural growth of seedlings through direct planting of seeding is difficult in the deserts. To address these issues for successful reforestation, forest nurseries are used to raise seedlings by providing optimum management conditions to raise vigorous seedlings during their critical early growth stage.
  • Thumbnail Image
    Document
    Grafting techniques of Allanblackia spp 2013
    Also available in:
    No results found.
    To achieve a successful graft, it is important to have healthy, actively growing rootstocks, as well as scions with active (swollen) buds that have not yet opened. Normally, scions and rootstocks should be of the same diameter, in order to align cambium layers. This is required for the formation of the graft union, to allow the effective movement of the nutrients and water needed for plant growth between roots and shoots.
Show more

Users also downloaded

Showing related downloaded files

No results found.