Related items
Showing items related by metadata.
-
Book (stand-alone)Good agricultural practices (GAP)
Rice/Paddy (Oryza sativa)
2023Also available in:
Rice plays an important role in Myanmar's agricultural economy, livelihoods, and food security. The country possesses favourable conditions to enhance rice productivity, quality, and export opportunities across the value chain. Achieving this involves improving farm-level productivity, processing practices, and overall rice competitiveness. Effective strategies include adopting and expanding good agricultural practices (GAP) to enhance food safety and quality.Gaps in knowledge, access, and efficiency of inputs and services for rice were identified through a comprehensive GAP situational analysis. Validation was achieved through research, discussions with market actors and stakeholders as well as insights from FAO experts, and extensive data research.The objective of GAP dissemination involves a systematic, impact-oriented approach with stakeholder involvement. Context-specific information will be collected at the farmer's field. Capacity-building efforts involve lead farmer organizations, public–private partners, and value chain actors. The framework contains pre- and post-harvest practices tailored for small and medium farmers, supported by farmer organizations, sensitization, technical assistance, and market linkages. On-farm demonstrations, farmer field schools, training, and information and communications technology (ICT) tools supplement GAP promotion. User-friendly integrated pest management (IPM) handbooks and Farmer Field School (FFS) curricula complement the framework, guiding capacity-building efforts for farmers and GAP stakeholders to support and complement existing initiatives. -
Book (stand-alone)စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာအလေ့အကျင့်ကောင်းများ
ကုလားပဲသီးနှံ (Cicer arietinum L.)
2024Also available in:
ကုလားပဲသီးနှံ (Cicer arietinum L) သည် မြန်မာနိုင်ငံ၊ အပူပိုင်းဇုန်ဒေသတွင် စိုက်ပျိုးသော ပဲမျိုးစုံ သီးနှံများအနက် ဒေသတွင်းရိက္ခာဖူလုံရေး၊ အာဟာရပြည့်၀ရေးနှင့် တောင်သူများ၏ ဝင်ငွေရရှိရေးအတွက် အရေးပါသောသီနှံတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ တောင်အာရှဒေသအတွင်း ကုလားပဲစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်ရေးတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံပြီးလျှင် မြန်မာနိုင်ငံသည် ဒုတိယနေရာ၌ ရှိပါသည်။ စိုက်ပျိုးရေး သုတေသနဦးစီးဌာနနှင့် (ICRISAT) တို့ သုတေသနလုပ်ငန်းများ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပြီး အထွက်ကောင်းကုလားပဲမျိုးများ ထုတ်လုပ် နိုင်ခြင်းကြောင့် ကုလားပဲထုတ်လုပ်မှု (၈)ဆထိ တိုးမြင့်ခဲ့ပါသည်။ တန်ဘိုးမြှင့် ထုတ်ကုန်နှင့် တန်ဘိုးကွင်းဆက်လုပ်ငန်းများ မြှင့်တင်ခြင်းအပါအဝင် စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့် ကောင်းများကို လက်ခံကျင့်သုံးခြင်းဖြင့် ကုလားပဲထုတ်လုပ်မှုနှင့် ပြည်ပတင်ပို့မှုကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ဆက်နွယ်သော သဘာဝ ဂေဟဗေဒစနစ်နှင့် ဘိုးဘွား အစဉ်အဆက် လက်ခံကျင့်သုံးခဲ့သည့် စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ ဗဟုသုတများပေါ်အခြေခံသော အဆိုပါအလေ့အကျင့်ကောင်းများသည် အရင်းအနှီး ချို့တဲ့သော လုပ်ကွက်ငယ် တောင်သူများအနေဖြင့် အလွယ်တကူ လိုက်နာဆောင်ရွက်နိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။ အရည်အသွေးကောင်းမွန်သော စိုက်ပျိုးရေးသွင်းအားစုများကိုရွေးချယ်၍ စနစ်တကျမှန်ကန်စွာ အသုံးပြုခြင်း ဖြင့် အကန့်အသတ်ရှိသော လယ်ယာအရင်းအမြစ်များကို ထိရောက်စွာ စီမံခန့်ခွဲနိုင်ပြီး စားသုံးသူ၏ လိုအပ်ချက်ဖြစ်သော အရည်အသွေးမြင့်မားပြီး ဘေးအန္တရာယ်ကင်းသည့် အစားအစာများ ထုတ်လုပ်နိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။ ကုလားပဲစိုက်ပျိုးသူ တောင်သူအစုအဖွဲ့များ အားကောင်းလာစေရေး၊ စွမ်းဆောင်ရည် မြှင့်တင်ရေးနှင့် စီမံကိန်းအထောက်အပံ့ဖြင့် စျေးကွက် ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်မှု ပံ့ပိုးကူညီမှုများသည် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုနှင့် သယံဇာတစီမံခန့်ခွဲရေးလုပ်ငန်းများ ရေရှည်တည်တံ့ရေးအတွက် အလွန်အရေးကြီး ပါသည်။ FAO-GAFSP-CFAVC အစီအစဉ်ဖြင့် သီးနှံ (၅)မျိုး (နှမ်း၊ မြေပဲ၊ ပဲတီစိမ်း ၊ ကုလားပဲ နှင့် စပါး) အတွက် GAP နည်းပညာ ပြန့်ပွား ရေးဆောင်ရွက်ရာတွင် မြန်မာနှင့် အာဆီယံ GAP စံနှုန်းများကို အခြေခံ၍ လက်ရှိ GAP စံနှုန်းများကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ရန်ဖြစ်ပါသည်။ ယခုကုလားပဲ GAP တွင် အစားအစာဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေး၊ သီးနှံများ၏အရည်အသွေးနှင့် လုပ်သားများ ကျန်းမာရေး၊ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေး၊ လူမှုဘဝသာယာရေးနှင့် ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးကဏ္ဍများ ပါဝင်ပါသည်။ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာအလေ့အကျင့်ကောင်းများအား လက်တွေ့ ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် အစားအစာဘေးအန္တရာယ် ကင်းရှင်းရေး၊ သီးနှံအရည်အသွေး ကောင်းမွန်ရေးနှင့် စီမံကိန်းဧရိယာအတွင်း ဂေဟစနစ်ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲရေး တို့အတွက်များစွာ အထောက်အကူ ဖြစ်စေမည် ဖြစ်ပါသည်။ ယခုကုလားပဲသီနှံ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့်ကောင်းများအား GAP သီးနှံလက်ရှိ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုအပေါ် ကွင်းဆင်းလေ့လာဆန်းစစ်မှုများ၊ လုပ်ငန်းစဉ်တစ်လျောက်ပါဝင် ပတ်သက်သူ များနှင့် ဆွေးနွေးမှုများ၊ လက်တွေ့ကျသောအကြံပြုချက်များအား ခိုင်မာသော အခြေခံအချက် အလက်များ အဖြစ်စုစည်းပြီး အဆင့်မြှင့်တင် ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးရည်ရွယ်၍ ပြုစုခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ GAP နည်းပညာ ပြန့်ပွားရေးဆောင်ရွက်ရာတွင် စိုက်ပျိုးသူတောင်သူများ၊ အစိုးရနှင့် ပုဂ္ဂလိက ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများနှင့် တန်ဘိုးကွင်းဆက် လုပ်ငန်းတစ်လျောက် ပါဝင်သူများအတွက် စွမ်းဆောင်ရည် မြှင့်တင်ရေးလုပ်ငန်းများ ပါဝင်ပါသည်။ ယခုဖေါ်ပြထားသည့် ကုလားပဲသီးနှံစိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့်ကောင်းများတွင် အရည်အသွေးပြည့်ဝပြီး ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းသည့် ကုလားပဲသီးနှံစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်နိုင်ရေးအတွက် မရိတ်သိမ်းမီ နှင့် ရိတ်သိမ်းချိန်လွန်နည်းပညာများ၊ တောင်သူများလွယ်လင့်တကူ လိုက်နာဆောင်ရွက်နိုင်မည့် အဓိကကျသောနည်းပညာဆိုင်ရာ အချက်အလက် များ ပါဝင်ပါသည်။ တောင်သူအဖွဲ့အစည်းများ ဖွဲ့စည်းခြင်း၊ နည်းပညာအကူအညီပေးခြင်းနှင့် စျေးကွက်ချိ တ်ဆက် ဆောင်ရွက် မှုများမှာ နည်းပညာပြန့်ပွားရေးဆောင်ရွက်ရာတွင် အရေးကြီးလုပ်ငန်းများ အဖြစ် ပါဝင်နေပါသည်။ ပညာပေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရာတွင် ကွင်းသရုပ်ပြကွက်များ၊ လယ်သမားကွင်း သင်တန်းကျောင်းများ၊ သတင်းအချက်အလက်နှင့် ဆက်သွယ်ရေးဆိုင်ရာနည်းပညာများ (ICT နည်းပညာများ) ကိုလည်း အားဖြည့် သုံးစွဲရန်လိုအပ်မည်ဖြစ်ပါသည်။ GAP နည်းစနစ် လိုက်နာ ကျင့်သုံးသော တောင်သူလယ်သမား များအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေမည့် သီးနှံအလိုက် ဘက်စုံသီးနှံစီမံခန့်ခွဲရေး (IPM) လက်စွဲ စာအုပ်များနှင့် FFS သင်ရိုးညွှန်းတမ်းများကိုလည်း ပူးတွဲဖော်ပြထားပါသည်။ -
Book (stand-alone)စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာအလေ့အကျင့်ကောင်းများ
ပဲတီစိမ်းသီးနှံ (Vigna radiata [L.] Wilczek)
2024Also available in:
မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိပဲမျိုးစုံထုတ်လုပ်သည့်နိုင်ငံများအနက် အိန္ဒိယနှင့် ကနေဒါပြီးလျှင် တတိယ နေရာတွင်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် ပဲတီစိမ်း၊ မတ်ပဲ၊ ပဲစင်းငုံနှင့် ကုလားပဲ အစရှိသည့် ပဲမျိုးပေါင်းများစွာကို ထုတ်လုပ်လျက်ရှိသည်။ ပဲမျိုးစုံသီးနှံများအနက် ပဲတီစိမ်းတင်ပို့မှုသည် စုစုပေါင်းပဲတင်ပို့မှု၏ သုံးပုံတစ်ပုံ ခန့်ရှိပါသည် (World Bank, 2019) ။ ပိုမိုကောင်းမွန်ဆန်းသစ်သော သီးနှံထုတ်လုပ်မှုနည်းပညာများနှင့် စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့်ကောင်းများ (GAP)ကို လက်ခံကျင့်သုံးခြင်းဖြင့် သီးနှံထုတ်စွမ်းနိုင်စွမ်းအား၊ အရည်အသွေးနှင့် စျေးကွက် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းနှင့် ပြည်ပတင်ပို့မှု မြှင့်တင်ပေးနိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။GAP စိုက်ပျိုးနည်းစနစ်အများစုသည် သဘာဝအတိုင်းတည်ရှိသည့် စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ဆက်နွယ်သော ဂေဟဗေဒ စနစ်နှင့် ဘိုးဘွားအစဉ်အဆက် လက်ခံကျင့်သုံးခဲ့သည့် တောင်သူများ၏ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာဗဟုသုတနှင့် အလေ့အကျင့်များအပေါ် အခြေခံသောကြောင့် အရင်းအနှီးချို့တဲ့သော လုပ်ကွက်ငယ် တောင်သူများအနေဖြင့် ရရှိနိုင်သမျှ လယ်ယာအရင်းအမြစ်များကို အသုံးပြု၍ GAP စံနှုန်းများကို လွယ်ကူစွာလိုက်နာကျင့်သုံးနိုင် မည်ဖြစ်ပါသည်။ အရည်အသွေးကောင်းမွန်ပြီး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်မှုကင်းသည့်မျိုးစေ့နှင့် ဓာတ်မြေဩဇာကဲ့သို့သော စိုက်ပျိုးရေးသွင်းအားစုများကိုရွေးချယ်၍ စနစ်တကျမှန်ကန်စွာ အသုံးပြုပါက အကန့်အသတ် ရှိသော လယ်ယာအရင်းအမြစ်များကို ထိရောက်စွာစီမံခန့်ခွဲနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ အစားအစာအရည်အသွေး၊ ဘေးကင်းမှုနှင့် စျေးကွက်ယှဉ်ပြိုင်မှုကြီးထွားလာမှုအပေါ် စားသုံးသူများ၏ သတိပြုမှုမြင့်တက်လာသည့်ခေတ်တွင် လယ်ယာလုပ်ငန်းစွမ်းဆောင်ရည်နှင့် အရင်းအမြစ်ထိန်းသိမ်းမှု နည်းလမ်းများ တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ဘေးကင်းပြီး အရည်အသွေးကောင်းမွန်သောအစားအစာများ ထုတ်လုပ်ရန်လိုအပ်လာပြီဖြစ်ပါသည်။ တောင်သူအစုအဖွဲ့များထိရောက်စွာဖွဲ့စည်းခြင်းဖြင့် ပဲတီစိမ်း စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်သူအစုအဖွဲ့များ အားကောင်းလာစေရေး၊ စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ရေးနှင့် စီမံကိန်း အထောက် အပံ့ဖြင့် စျေးကွက်ရရှိရေး ပံ့ပိုးကူညီမှုများသည် ရေရှည်တည်တံ့သောကုန်ထုတ်စွမ်းအား၊ အစားအစာ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးနှင့် သယံဇာတ ရေရှည်တည်တံ့ ခိုင်မြဲရေးတို့အတွက် အလွန် အရေးကြီးပါသည်။FAO-GAFSP-CFAVC အစီအစဉ်ဖြင့် ပဲတီစိမ်းအပါအဝင် သီးနှံ (၅)မျိုး အတွက် GAP နည်းပညာပြန့်ပွားရေး ဆောင်ရွက်ရာတွင် မြန်မာနှင့် အာဆီယံ GAP စံနှုန်းများကို အခြေခံ၍ လက်ရှိ GAP စံနှုန်းများကို မြှင့်တင် ပေးနိုင်ရန်ဖြစ်ပါသည်။ ယခု ပဲတီစိမ်း GAP တွင် အစားအစာဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေး၊ ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး၊ သီးနှံများ၏ အရည်အသွေးနှင့် လုပ်သားများကျန်းမာရေး၊ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးနှင့် လူမှုဘဝ သာယာရေးကဏ္ဍများ ပါဝင်ပါသည်။ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာအလေ့အကျင့်ကောင်းများအား လက်တွေ့ ဆောင်ရွက်ခြင်း ဖြင့် အစားအစာဘေးအန္တရာယ် ကင်းရှင်းရေး၊ သီးနှံအရည်အသွေး ကောင်းမွန်ရေးနှင့် စီမံကိန်း ဧရိယာအတွင်း ဂေဟစနစ်ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲရေးတို့အတွက် များစွာအထောက်အကူဖြစ်စေမည် ဖြစ်ပါ သည်။လယ်သမားများ၏ အသိပညာ၊ သွင်းအားစု ရယူသုံးစွဲနိုင်မှုနှင့် သွင်းအားစုများကို ထိရောက်စွာ အသုံးချ နိုင်မှုဆိုင်ရာ လက်ရှိကွာဟချက်များ၊ စိုက်ခင်းနှင့်စျေးကွက်တွင် GAP သီးနှံများ၏ အရည်အသွေးမြှင့်တင်ရေး ပညာပေးလုပ်ငန်းများအပေါ် လေ့လာဆန်းစစ်မှုများ ဆောင်ရွက်ခဲ့ ပါသည်။ ပဲတီစိမ်းသီနှံ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့်ကောင်းများအား ကိန်းဂဏန်း အချက်အလက်များ၊ လက်ရှိ သီးနှံစိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှုအပေါ် ကွင်းဆင်းလေ့လာ ဆန်းစစ်မှုများ၊ ပါဝင်ပတ်သက်သူများနှင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဆွေးနွေးမှုများနှင့် ၎င်းတို့၏ လက်တွေ့ကျသော အကြံပြုချက်များကို အခြေခံအချက်အလက်များအဖြစ် စုစည်းပြီး အဆင့်မြှင့်တင် ဆောင်ရွက် နိုင်ရေး ရည်ရွယ် ပြုစုခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ အလေ့အကျင့်ကောင်းများ လိုက်နာကျင့်သုံးမှုပြန့်နှံ့ရေး ဆောင်ရွက်ရာတွင် ပဲတီစိမ်း စိုက်ပျိုးသူ တောင်သူအဖွဲ့အစည်းများ၊ အစိုးရပုဂ္ဂလိကမိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများ၊ တန်ဖိုးကွင်းဆက် လုပ်ငန်းတစ်လျောက် ပါဝင်ပတ်သက်သူများ၏ စွမ်းဆောင်ရည် မြှင့်တင်ရေး လုပ်ငန်းများ ပါဝင်ပါသည်။ ယခု ပဲတီစိမ်း GAPတွင် ဘေးအန္တရာယ်ကင်းပြီး အရည်အသွေးကောင်းမွန်သော ပဲတီစိမ်းသီးနှံ ထုတ်လုပ်နိုင် ရေးအတွက် မရိတ်သိမ်းမီနှင့် ရိတ်သိမ်းချိန်လွန်နည်းပညာများ၊ ပိုင်ဆိုင်မှုအလယ်အလတ်နှင့် ပိုင်ဆိုင်မှု နည်းသော တောင်သူများ လွယ်လင့်တကူလိုက်နာဆောင်ရွက်နိုင်မည့် အဓိကကျသောနည်းပညာဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ ပါဝင်ပါသည်။ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာအလေ့အကျင့်ကောင်းများ နည်းပညာပြန့်ပွားရေး ဆောင်ရွက်ရာတွင် ထုတ်လုပ်သူ တောင်သူလယ်သမား အဖွဲ့အစည်းများ ဖွဲ့စည်းခြင်း၊ နည်းပညာအကူအညီ ပေးခြင်းနှင့် ပြုလုပ်ပညာပေးခြင်း၊ စျေးကွက်ချိတ်ဆက် ဆောင်ရွက်မှုများအပြင် ကွင်းသရုပ်ပြကွက်များ၊ လယ်သမား ကွင်းသင်တန်းကျောင်းများ၊ သတင်းအချက်အလက်နှင့် ဆက်သွယ်ရေးဆိုင်ရာနည်းပညာများ (ICT နည်းပညာများ) ကိုလည်း အားဖြည့်သုံးစွဲရန်လိုအပ်မည်ဖြစ်ပါသည်။ GAP နည်းစနစ်လိုက်နာကျင့်သုံးသော တောင်သူလယ်သမားများ အတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေမည့် သီးနှံအလိုက် ဘက်စုံသီးနှံစီမံခန့်ခွဲရေး (IPM) လက်စွဲစာအုပ်များနှင့် FFS သင်ရိုးညွှန်းတမ်းများကိုလည်း ပူးတွဲဖော်ပြထားပါသည်။
Users also downloaded
Showing related downloaded files
No results found.